In zijn laatste onderzoeksproject als afstudeer stagiair heeft Reijn van Rooyen zich verdiept in de mogelijkheden van beekherstel en gebiedsherinrichting in het Tygron platform. Hierbij is gekeken naar de opties die het platform biedt om een beekherstelproject op te zetten met verschillende uitwerkingen.
Het doel van het project is om een beekherstel te realiseren in een stroomgebied in Nederland, hiermee wordt geprobeerd om het gebied klimaat adaptief en toekomstbestendig in te richten.
Allereerst is het project ingeladen in het Tygron platform, daarbij zijn ook de hydrologische kunstwerken voorkomend in het gebied meegenomen. De tweede stap was het bepalen van de waterafvoer, hierbij is kozen voor piekafvoer representatief voor Nederlandse beken op zandgrond gedurende een wintersituatie. Om de uitwerking van de verschillende gestelde opgaves goed in te kunnen zie zijn hiervoor verschillende neerslag scenario’s meegenomen (t=1, 10, 25, 50) en de daarbij behorende afvoer (Stowa, 2015).
Vervolgens heb ik het project gericht op de herontwikkeling van het gebied door middel van de implementatie van een nieuwe stuw en een vernieuwde beekloop. Met de ingebouwde functie van het Platform heb ik vervolgens een nieuwe stuw getekend. Deze stuw kan vervolgens via de tools van het Tygron Platform automatisch geplaatst worden in de beek, hierbij wordt de hoek van de beek ten opzichte van de stuw doorberekend voor een geschikte plaatsing. Om de effectiviteit van de stuw te waarborgen is daarnaast de dijk die in het verlengde van de stuw verhoogd tot een halve meter boven het maximale stuwpeil. Dit gaf de waarborging dat het water niet zou kunnen weglekken op het moment dat de stuw werd geplaatst in de beekloop van het gebied.
De tweede stap in het project was de herinrichting van de beek. Hierbij heb ik gebruik gemaakt van de Future Design optie in het Tygron Platform. Dit betekent dat de nieuwe beek niet standaard wordt ingebrand in het gebied, maar als een optie is aan te roepen in de scenario analyse. Dit geeft de gebruiker de vrijheid om de verschillende situaties beter te kunnen analyseren, en een voor en na analyse te kunnen maken.
In het programma QGIS heb ik vervolgens de nieuwe beek getekend. Via de blueprint optie in het Platform kan vervolgens de nieuwe beek ingeladen worden in het Platform. Hierbij kan ook direct de diepte van de beek en het taludverloop worden bepaald. Daarnaast heeft het platform ook de mogelijkheid om andere parameters zoals bijvoorbeeld de Manning waarde aan te passen. Een optie die goed van pas komt wanneer een beek overgaat naar een meer natuurlijke stroming.
Met behulp van de water balance feature kon vervolgens inhoudelijk zichtbaar worden gemaakt wat de nieuwe stroming deed met de buffer werking van het project en de nieuwe hoeveelheid water en afvoer die in het project gerealiseerd is. Daarnaast geeft de verschillenkaart ook een goede visuele inzage in de verschillende peilen en stroomsnelheden die in de verschillende scenario’s opspeelde. Door gebruik te maken van de mogelijkheden van het Platform kunnen de uitwerkingen van gebiesontwikkelingen gemakkelijk visueel worden weergegeven. Hierbij kan het Platform helpen om het gat tussen bijvoorbeeld omwonenden en andere belanghebbenden en de uitvoerende partijen kleiner te maken.
Wilt u meer weten over de benoemde methodes in dit project? Dan kunt u de volgende linkjes raadplegen voor achtergrond informatie:
https://support.tygron.com/wiki/Project
https://support.tygron.com/wiki/Hydraulic_structures_(Water_Overlay)
https://support.tygron.com/wiki/Levee_type
https://support.tygron.com/wiki/Results_(Water_Overlay)
Referenties
STOWA. (2015). Handboek Geomorfologisch Beekherstel.
https://www.stowa.nl/publicaties/handboek-geomorfologisch-beekherstel-herziene-uitgave
