In 2021 wordt Nederland geconfronteerd met een grote verandering in de milieuwetgeving. De aanstaande invoering van de Omgevingswet zal naar verwachting veel verbeteringen voor de burgers met zich meebrengen, maar vereist ook een reorganisatie van de werkprocessen van de gemeenten en een verschuiving in hun aanpak van de stadsplanning. Om te achterhalen hoe de toekomst van de stedenbouw er uit zal zien, en om te kijken of hulpmiddelen als het Tygron Platform belangrijk kunnen zijn in het proces, heeft Tygron gesproken met Hans Wisse, voormalig projectsecretaris van de uitvoering van de Omgevingswet in de gemeente Den Haag en adviseur bij Ludanta. In zijn werk heeft hij veel ervaring in het werken met het Tygron Platform en in het leiden van Serious Gaming sessies met het gebruik van de Tygron software.
Ruimtelijke ordening
In het licht van de Omgevingswet moet er volgens Wisse een verschuiving komen in de aanpak van de stadsplanning. Op dit moment worden de discussies over stedelijke problemen en oplossingen gevoerd met een beperkt ruimtelijk bewustzijn en met behulp van tweedimensionale plannen. Zo worden de problemen aangepakt met weinig aandacht voor het feit dat elk probleem in relatie tot meerdere factoren bestaat en dat elke oplossing voor dit probleem niet alleen effect zal hebben op de directe problematiek, maar ook op de omgeving waarin deze bestaat. Beleidsmakers en stedenbouwkundigen moeten volgens Wisse driedimensionaal gaan plannen. Ze moeten de ruimte zien, die het onderwerp van hun discussie is, en ze moeten de andere factoren begrijpen die samenhangen met het probleem dat ze proberen aan te pakken. Wisse vergelijkt de stedelijke omgeving met een levend organisme waarbij één probleem dat door een specialist wordt behandeld grote gevolgen kan hebben voor andere vitale organen in het lichaam. Daarom moeten stadsplanners de stedelijke problemen holistisch behandelen, waarbij ze niet alleen aandacht moeten hebben voor het onmiddellijke probleem, maar ook voor het effect dat de oplossing zal hebben op andere delen van het stedelijke ecosysteem.
Integraal werken
Om deze visie werkelijkheid te laten worden, is het cruciaal dat beleidsmakers en planners die gespecialiseerd zijn in verschillende domeinen integraal werken. Op dit moment zijn beleidsmakers verplicht om voor elk domein afzonderlijk wet- en regelgeving te maken. De samenwerking tussen de verschillende departementen is nog beperkt, in het licht van de doelstellingen van de nieuwe milieuwet, om de stadsplanning effectief te laten zijn moeten verschillende specialisten samenwerken.
Zoals Wisse zegt, is een dergelijke manier van werken het resultaat van de beproefde manier van werken binnen de gemeenten. De overstap naar een meer horizontale, collaboratieve stadsplanning is een grote stap die de gemeenten langzaam maken. Om het transitieproces te vergemakkelijken, heeft Hans Wisse naar eigen zeggen gezocht naar een digitaal medium dat verschillende belanghebbenden bij elkaar brengt en een startpunt is voor productieve discussies. Het instrument waar hij de potentie in zag, was het Tygron Platform.
Kijkduin 2- een serious game ontwikkeld door Ludanta op basis van het Tygron Platform
Met behulp van Ludanta gebruikt Wisse nu de Tygron software en serious gaming om de gemeentewerkers kennis te laten maken met een nieuwe manier van stadsplanning. Volgens hem is zo’n manier van inzetten van de software de meest laagdrempelige manier om de nieuwe tool te introduceren. Onder de serious games die Wisse gebruikt om stedenbouwkundige problemen aan te pakken zijn de Kijkduin 1 en 2 die door Ludanta zijn ontwikkeld. In de interactieve spelsessies worden verschillende stakeholders samengebracht om te debatteren en een optimale oplossing voor een probleem te vinden. Om hun doelen te bereiken, vereist de game dat de deelnemers compromissen sluiten. Het teamdoel is belangrijker dan de doelen van de individuele stakeholders en om dit te bereiken moeten de deelnemers samen onderhandelen en discussiëren. Zoals Wisse zegt, biedt het Tygron Platform de deelnemers een visuele presentatie van het probleemgebied en de situatie. Zo worden het gebied en het besproken onderwerp transparant en krijgen de stakeholders een gevoel van realiteit. De voorgestelde oplossing en de discussies aan tafel zijn niet langer tweedimensionaal en theoretisch. Dankzij het Platform komen ze tot leven en worden ze gevisualiseerd voor de deelnemers. De problemen blijken deel uit te maken van een groter systeem. Er wordt duidelijk gemaakt dat ze deel uitmaken van een web van verschillende, naast elkaar bestaande aspecten van de stad en daarom zien de deelnemers hoe belangrijk het is dat de stadsplannen met de gezamenlijke inspanning worden gemaakt. Het Platform biedt een veilige ruimte voor creatief denken, testen en experimenteren met mogelijke oplossingen zonder de dreiging van fouten.
Burgerparticipatie
Momenteel wordt de applicatie Kijkduin gebruikt voor kansspelen voor zowel ambtenaren als burgers. Beide groepen nemen echter apart deel. Volgens Wisse is de volgende stap het gebruik van het Tygron Platform om discussies te voeren aan één tafel met beide, burgers en de stadsplanners. Gemeenten kunnen niet slagen in hun werk zonder de inbreng van de burgers. De burgers zijn de experts die de gemeente nodig heeft, zegt Wisse. Zij wonen dagelijks in het gebied, zij zijn degenen die alles weten over de behoeften en de problemen van hun stad. Het is daarom cruciaal dat deze twee groepen nauwer samenwerken, en de samenwerking tussen hen kan makkelijker en effectiever worden gemaakt als ze worden ondersteund door tools zoals het Tygron Platform.
