Stikstof en daarmee de PAS (Programma Aanpak Stikstof) is volop in het nieuws. Ondanks dat de PAS niet meer geldig is voor nieuwe plannen, dient er nog steeds getoetst te worden op stikstofdepositie op Natura2000 gebieden. Zeker in de gemeente Den Haag een belangrijk onderwerp, een gemeente liggend tussen Natura2000 gebieden in. De gemeente Den Haag heeft Tygron gevraagd een prototype te ontwikkelen met als hoofddoel het toetsen van plannen op stikstofdepositie met de Aerius Calculator én met het oog op de invoering van de Omgevingswet, ook de verbinding maken met andere thema’s zoals mobiliteit en geluidsoverlast door verkeer.
Werkwijze
Het ontwikkelde prototype is in nauwe samenwerking met de Helpdesk Stikstof van de gemeente ontwikkeld, waarbij het werkproces van de helpdesk nu (en straks na de invoering van de Omgevingswet) centraal stond. Het prototype bestaat uit een template project in het Tygron Geodesign Platform. Met dit template wordt een nieuw project aangemaakt met het 3D stadsmodel van Den Haag, wat vervolgens verrijkt wordt met andere open data. Naast de bestaande functionaliteit is het Platform aangevuld met een koppeling met de Aerius Calculator, een dynamisch verkeersmodel en een paneel waarmee de gegevens die nodig zijn voor Aerius kunnen worden ingevoerd.
Stadsmodel van Den Haag
De werkwijze is als volgt: een projectinspecteur tekent en bouwt een plan in het Platform of laadt een BIM model in. Vervolgens vult de inspecteur eigenschappen van het plan in, zoals het aantal woningen of eventueel vierkante meters kantooroppervlak. Ook de manier van stoken kan worden ingevuld waarna automatisch gebouwgebonden NOx emissies worden berekend. De verwachte toename van verkeer wordt berekend door het verkeersmodel van de gemeente. Voor de realisatiefase wordt ingevuld wat het benzineverbruik zal zijn van de bouwmachines en wat de verwachte toename bouwverkeer is.
Het dialoogvenster waarin eigenschappen van het plan worden ingevuld
Al deze gegevens worden verstuurd naar Aerius, waarna de berekende resultaten voor de gebruiksfase en realisatiefase zichtbaar zijn als kaartlagen in het Platform.
De resultaten van een voorbeeldscenario berekend door Aerius en zichtbaar als kaartlaag in het Platform
Verder bouwen
Het grote voordeel voor de gemeente Den Haag van het ontwikkelde template is dat een deel van de benodigde gegevens voor het invullen in Aerius automatisch wordt berekend. Dat scheelt tijd in het zoeken naar de juiste kengetallen en het zelf uitrekenen. Daarbij is de aanvulling van de rekenwijze en kengetallen van de afdeling mobiliteit zeer waardevol. Vooral voor complexe plannen is het nuttig om met het Platform een plan te toetsen, omdat je meer inzicht krijgt in wat er speelt in de omgeving. Zo is onder andere de gemiddelde verkeersintensiteit op wegen te raadplegen. Op deze manier kan een plan vanuit verschillende hoeken worden bekeken en beoordeeld, zoals ook straks met de Omgevingstafel het idee is.
Berekende toename verkeer inzichtelijk
Wat er is ontwikkeld is nog maar een prototype en biedt genoeg ruimte voor verbetering en uitbreiding. Een volgende stap zou kunnen zijn om de gebruiksvriendelijkheid te vergroten, zodat het makkelijker en duidelijker wordt om de juiste gegevens in te vullen. De tool kan nu namelijk niet gebruikt worden zonder de bijbehorende handleiding te volgen. Daarnaast kan de werkwijze met het BIM model verder uitgewerkt worden. Welke informatie over het plan kan alvast automatisch ingevuld worden vanuit de aangeleverde data? Denk bijvoorbeeld aan de oppervlakte of de functie van een plan.
BIM model in het Platform
Het uiteindelijke beeld is dat een architect zelf zijn ontwerp kan toetsen en weet of het voldoet aan de verschillende milieu eisen. Voor nu is het nog niet zover, maar een mooie stip op de horizon om naartoe te werken.
